Publications

ΠΡΟΕΔΡΙΚΗ ΧΑΡΗ ΣΕ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ Η ΙΣΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ

By: ALEXANDROS CLERIDES Apr. 29, 2022

Στην Κύπρο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει τη δύναμη να αναστείλει ή μετατρέψει οποιανδήποτε ποινή έχει επιβληθεί από Δικαστήριο μετά από τη σύμφωνη γνώμη του Γενικού και Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα βάσει του Άρθρου 53 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πιο συγκεκριμένα σχετική αναφορά γίνεται στο Άρθρο 53.4. 

 Στην πράξη, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξασκεί αυτή την εξουσία στην Κύπρο με δύο διαφορετικούς τρόπους. Ο ένας είναι εθιμοτυπικός και ο δεύτερος είναι συγκεκριμένος ανά περίπτωση. 

Η εθιμοτυπική εφαρμογή της εξουσίας που του παρέχει το εν λόγω άρθρο εφαρμόζεται γενικά σε ολόκληρες ομάδες και κατηγορίες κρατουμένων και έχει μια οριζόντια εφαρμογή σε κατηγορίες φυλακισμένων που επιλέγει ο Πρόεδρος. Συνήθως το αποτέλεσμα αυτής της εφαρμογής είναι να τύχουν αυτές οι ομάδες φυλακισμένων μείωση της ποινής τους κατά 1/4. Τέτοια εθιμοτυπική εφαρμογή προκύπτει κάθε χρόνο στις γιορτές (Πρωτοχρονιά, Ανάσταση κ.τ.λ.) όπως και στα γενέθλια της Κυπριακής Δημοκρατίας ή στην εκλογή του Προέδρου. Συνήθως ο ίδιος ο Πρόεδρος εξαιρεί από αυτή τη μείωση κατηγορίες φυλακισμένων που εκτίουν ποινή για υποθέσεις ναρκωτικών και σεξουαλικών αδικημάτων. 

Ο δεύτερος τρόπος εφαρμογής της προεδρικής χάρης όπως αυτή αναφέρεται πιο πάνω, αφορά τη συγκεκριμένη ανά περίπτωση εφαρμογή της χάρης, η οποία αποφασίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με τη σύμφωνη γνώμη του Γενικού και Βοηθού Εισαγγελέα μετά από συγκεκριμένο αίτημα κρατουμένου το οποίο εξετάζεται στην ουσία του. 

Και στις δύο περιπτώσεις, όπως φαίνεται και από σχετικές αποφάσεις του Ανώτατου Δικαστηρίου, η εξουσία αυτή του Προέδρου δεν ελέγχεται δικαστικά όπως ούτε και τα αποτελέσματα που προκύπτουν από αυτή. Συνεπώς, όπως εντοπίζεται σε σχετική απόφασή του (1997) 2 ΑΑΔ 267, 17/07/97, «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ασκώντας την εξουσία που του παρέχει το Άρθρο 53.4, δεν έχει υποχρέωση να λαμβάνει υπόψη τη μεταχείριση της οποίας τυγχάνουν άλλοι παραβάτες, οι οποίοι βρίσκονται στην ίδια θέση. Η ίδια η φύση της εξουσίας του ενέχει το στοιχείο της χαριστικής ρύθμισης.»

Ασχέτως της αμέσως πιο πάνω αναφοράς η πιο πρόσφατη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου αλλά και του Ανώτατου Δικαστηρίου της Κύπρου γενικά περί της εφαρμογής του Άρθρου 28 του Συντάγματος (ισότητα ενώπιον νόμου, διοικήσεως και δικαιοσύνης), δεν φαίνεται να συμφωνούν με αυτή την οριζόντια εφαρμογή της χάρης και πιο συγκεκριμένα του γενικού αποκλεισμού συγκεκριμένων κατηγοριών χωρίς να εξετάζεται η κάθε περίπτωση ξεχωριστά. 

Ο αποκλεισμός ολόκληρων ομάδων από το ευεργέτημα της προεδρικής χάρης στη βάση μόνο του είδους του ποινικού αδικήματος που καταδικάστηκαν χωρίς να εξετάζονται οι συνθήκες και λεπτομέρειες της κάθε περίπτωσης, παραβιάζει απόλυτα την αρχή της ισότητας. 

Εκτενέστερη νομική ανάλυση έχει γίνει σε νομικό κείμενο με τίτλο «Εφαρμογή Προεδρικής Χάρης – Ισότητα Μεταξύ Φυλακισμένων», Αλέξανδρος Κληρίδης, Δικηγόρος, ημερ. 19/11/20, το οποίο έχει δημοσιευθεί και έχει επανειλημμένα ζητηθεί και αποσταλεί στους αρμοδίους λειτουργούς όπως και το Υπουργείο Δικαιοσύνης που συχνά ερωτάται για το πιο πάνω θέμα. 

https://www.philenews.com/apopsis/article/526185/proedriki-chari-se-filakismenous-ke-i-isotita-stin-efarmogi-tis/